Wat is urbex?

Urbex is een vrij ruim begrip en is een porte-manteauwoord van de Engelse woorden Urban (=stedelijk) en Exploring (=ontdekken). Urbex-fotografie probeert allerlei zaken die ooit door mensenhanden gecreëerd werden, middels foto vast te leggen en daarmee te bewaren voor de toekomst. Urbex is echter een ruim begrip en omvat meer onderdelen dan die hier op deze pagina te vinden zijn. Een bijzonder onderdeel van urbex, betreft het beklimmen van hoge gebouwen (zgn. rooftopping), maar ook het ontdekken van tunnels en gangen onder de grond (bijvoorbeeld gesloten mijnen of (mergel)grotten.
Een andere, extremere vorm van urbex is infiltration. Bij infiltration worden gebouwen of locaties verkend, die nog steeds geheel of gedeeltelijk in gebruik zijn.

Waarom urbex?

Urbex is een verslaving maar ook een goede uitlaatklep om aan de dagelijkse beslommeringen te ontkomen. Het is een sport om gebouwen of terreinen te ontdekken die niet meer in gebruik zijn bij mensen en waar (door de afwezigheid van mensen) een bepaald verval is begonnen. De foto's die gemaakt worden zijn vooral voor eigen gebruik, maar ook voor mensen met interesse voor dit onderwerp. Door het maken van de foto's wordt de locatie gearchiveerd en bewaard voor de toekomst, als gebouwen een andere functie krijgen of gesloopt worden.

Waar urbex?

Urbex kan op heel veel locaties gedaan worden, mits het maar ooit door mensenhanden gecreëerd en gecultiveerd is. Om locaties te beschermen tegen vandalen en dieven, worden de echte namen van de locaties vrijwel nooit geopenbaard. Gebouwen, terreinen maar ook andere locaties worden allemaal onder schuilnamen gepubliceerd om openbaring ervan te voorkomen. Het kan dus goed zijn dat u hier op de website locaties aantreft die u kent onder de echte naam. Ik zou bezoekers willen verzoeken de echte namen niet openbaar te maken.
Locaties van gebouwen of terreinen voor urbex worden in principe niet uitgewisseld! In de urbex gemeenschap heerst (net als op andere plaatsen), helaas ook haat en nijd. Het openbaar maken van urbex-locaties brengt zeker een hoop haat en nijd met zich mee. Daarom is het zinloos te vragen naar een adres of coördinaten van locaties van waar foto's genomen zijn, deze zullen onbeantwoord blijven.
Het zelf bij elkaar zoeken van informatie of locaties geeft ook meer voldoening en je komt andere informatie die van belang is ook te weten.
Er zijn natuurlijk fotografen die locaties klakkeloos delen met anderen, maar dat is ook het verschil tussen fotografen en urbexers. De laatste groep is zich bewust van de gevaren die dat met zich meebrengt en is ook betrokken bij de gebouwen. Uit ervaring is gebleken dat gebouwen waarvan de locaties klakkeloos gedeeld werden, veel sneller vervallen dan wanneer de locaties strikt geheim gehouden worden.
Mensen die willen beginnen met de hobby, zou ik met name willen adviseren om eerst een aantal locaties met toestemming van de rechthebbende te bezoeken. Je kunt dat op het gemak kennismaken met de hobby, maar ook met de omstandigheden waaronder je moet fotograferen.

Waarmee urbex?

Om mooie urbex-foto's te maken heb je een DSLR-camera (of soortgelijke) met een redelijk lichtsterk (groothoek) objectief en een stevig statief nodig. Helaas is de foto-uitrusting niet het enige dat je nodig hebt, want tijdens een urbex, kom je soms op terreinen of in gebouwen die in slechte staat zijn. Gaten in vloeren, planken met spijkers, gebroken glas, afgebroken relingen, ontbrekende trappen, spuiten, asbest, chemicaliën, niets is vreemd op een urbexlocatie. Behalve een foto-uitrusting is een volle mobiele telefoon nodig. Stevige kleding, veiligheidsschoenen, (snijwerende)handschoenen, een hoofdlamp (om handen vrij te houden) en een zaklamp mogen niet ontbreken.
Sommigen adviseren een klimtouw en/of een deurklink of zelfs een lockpicker om eventueel dichtvallende deuren te openen. U dient zich er echter van bewust te zijn dat een stuk touw en/of een deurklink maar zeker een lockpicker ook als inbrekerswerktuig gezien kan worden! Alleen al het vervoer van dergelijk spullen, zeker gedurende de voor nachtrust bestemde tijd, is wettelijk gezien verboden.
Het laatste maar zeker belangrijkste dat je nodig hebt is een team of een maatje! Ga bij voorkeur nooit alleen op urbex, in geval van nood kunnen anderen hulp halen. In lege gebouwen of verlaten terreinen verblijven ook regelmatig illegalen, zwervers en verslaafden. Verder zijn (metaal)dieven ook een steeds groter wordend probleem op urbexlocaties; vooral dieven van Oost-Europese afkomst schuwen geen geweld!

De code:

  • Explore to conserve!
  • Take nothing but pictures, leave nothing but footprints! Het klinkt als een cliché maar het is van wezenlijk belang!
  • Verbreek niets, knip niets open, verbuig- of verniel niets om in een pand of om op een terrein te komen (gebruik enkel bestaande mogelijkheden);
  • Gedraag je als een gast op een locatie: laat geen rommel achter en verplaats niets!;
  • Ga niet alleen op urbex, maar ga zeker ook niet met een te grote groep (je loop elkaar in de weg en trekt onnodig veel aandacht);
  • Respecteer rechthebbenden en mensen die namens hun toezicht uitoefenen op het terrein of locatie (het is een kat en muis spel waarbij je meestal succes hebt, maar ook soms tegen de lamp loopt);
  • Verdiep je eerst in de locatie waar je naartoe gaat, zodat je weet welke gevaren er op de loer kunnen liggen en je daarop voorbereid bent;
  • Ga vertrouwelijk om met de locatie en maak de locatie niet openbaar om verval te voorkomen maar ook vanwege het feit dat het openbaar maken van locaties anderen kan aanzetten om de locatie te bezoeken en te betreden.

Legaal?

Urbex kan zowel op legale (ook wel "Soft urbex") als op illegale (ook wel "Hard urbex") wijze gedaan worden. Vaak bestaan er toezichthouders of huismeesters voor panden en gebouwen, die soms toestemming geven om foto's van locaties te maken. Het komt echter ook voor dat een rechthebbende niet te achterhalen is of (vanwege gevaren op de locatie) eenvoudigweg geen toestemming kan verlenen (ivm eventuele aansprakelijkheid bij ongevallen) om een locatie te betreden. In dat geval zijn er (bijna) altijd mogelijkheden om een locatie te betreden.
Wanneer u zonder toestemming van de rechthebbende een gebouw of een terrein betreedt kan het zijn dat u zich schuldig maakt aan een strafbaar feit en dat u dus problemen kunt krijgen met rechthebbenden, bewakingsdiensten of zelfs politie! Om te voorkomen dat u grote problemen krijgt met justitie, is het vooral van belang u te houden aan de bovengenoemde code. U kunt echter -nu kraken ook in België en Nederland- verboden is, ten alle tijde vervolgd worden voor kraken. Kraken is zowel in het Strafwetboek als in het Wetboek van Strafrecht, als misdrijf, strafbaar. Of de Rechtbank daar uiteindelijk in mee zal gaan, is de vraag.

Extra Risico!

Na verschillende aanslagen in Europa, zijn de spanningen bij zowel burgers als de politie opgelopen. In Frankrijk en België, maar zeker ook in Nederland, is men extra alert geworden. Wees u ervan bewust dat de gedragen kleding, in combinatie met een rugzak en het aantal mensen, ervoor kunnen zogen dat een statief door mensen, van grotere afstand, gezien kan worden als een lang wapen. U zult begrijpen dat wanneer omwonenden de politie bellen met de mededeling dat zojuist drie of vier mensen met geweren een locatie betreden hebben, dit voor de nodige opschudding kan zorgen! Dat dit geen fictie is, bewijst het feit dat er al mensen zijn geweest die door zwaar bewapende politie aangehouden zijn, nadat een dergelijke melding gedaan werd.

Tot slot

Vanwege verandering in wetgeving en andere redenen, ben ik niet meer echt actief bezig met urban exploring, maar het blijft een boeiende hobby. Voorlopig wacht ik eens even de ontwikkelingen af, die de wetswijzigingen in de praktijk met zich meebrengen. In ieder geval zou ik mensen -die net als ik- een groot belang hebben bij een "blanco strafblad" adviseren om geen locaties meer te betreden zonder dat u daartoe gerechtigd bent!